Overdenking 21 juni 2020 bij Matteüs 10:16-33
Een mooie boodschap.
Gemeente van de Heer Jezus Christus,
U heeft het vast wel mee gekregen dat de wolf weer terug is in Nederland. Hij is inmiddels op verschillende plekken gezien en dat is helaas niet altijd goed nieuws. Een tijdje terug – ik denk misschien zo’n maand geleden – was in het nieuws dat een wolf behoorlijk wat schapen had verwond en gedood. We konden toen zien op foto’s en ook op videobeelden wat wolven doen met schapen. En dat is niet fris. Sommige schapen stierven een afschuwelijke dood. Met deze beelden op het netvlies, maakt de tekst van vanochtend uit Matteüs meer indruk op mij dan vroeger. De spreekwoordelijke uitdrukking “als een schaap onder de wolven” lees ik nu heel anders. Ik lees het nu als een tekst die direct duidelijk maakt, dat je leven op het spel staat en dat een schaap machteloos staat tegenover een wolf.
En toch staat er, dat Jezus zegt:”Ik zend jullie als schapen onder de wolven.” De toon is hiermee direct gezet. Het wordt geen vakantiereisje.
Toch worden de discipelen er door Jezus op uit gestuurd. En hij geeft hen de opdracht om te vertellen dat het koninkrijk van God nabij is. En in alle onschuld zou je kunnen denken: “Nou dat is leuk, daar wordt ik blij van! We gaan mensen vertellen dat God iedereen uitnodigt voor zijn nieuwe wereld.” Want het is per slot van rekening een mooie boodschap en het koninkrijk van God is iets waar we verlangend naar uit zien. Maar dat is dus maar de helft van de waarheid. Jezus stuurt zijn discipelen niet als naïevelingen op pad. Hij waarschuwt de leerlingen vooraf welk effect hun missie zal hebben. Ze zullen niet overal welkom zijn en zullen op verzet stuiten. Ze zullen gehaat worden. Ze lopen het risico dat ze opgepakt worden en dat ze zich moeten verantwoorden. Ze zullen bestraft en vervolgd worden.
Vanwege dit gevaar zegt Jezus tegen hen: “Wees scherpzinnig als een slang en onschuldig als een duif.” Ik zou het willen parafraseren als: “Wees niet wereldvreemd en gebruik je gezonde verstand als je je verhaal vertaalt.” Je zou het als een mindset kunnen zien.
Hiermee stuurt Jezus zijn discipelen op pad maar hij stuurt ze niet het bos in. Want de discipelen worden goed voorbereid op weg gestuurd in de vorm van kennis, middelen en instructies. De kennis hebben ze inmiddels gekregen d.m.v. het onderwijs en de uitleg die ze van Jezus hebben gehad, zoals de Bergrede. En ze krijgen ook bijzondere middelen mee om ook daadwerkelijk iets te kunnen laten zien van dat koninkrijk van God. Jezus heeft ze namelijk voorafgaand aan deze opdracht de werkzame kracht gegeven om zieken te genezen, doden op te wekken en demonen uit te drijven. Niet om hiermee status te verwerven of beroemd te worden of de populaire jongen uit te hangen. Maar omdat dit de tekenen zijn van het komende koninkrijk van God. En tenslotte krijgen ze van Jezus te horen wat ze moeten doen als ze in contact komen met de wolven die hij noemt. Dat zijn de instructies die we zojuist gelezen hebben in het evangelie van Matteus.
Het is trouwens bij het lezen van Bijbelteksten soms ook interessant om te ontdekken wat er niet in de tekst staat. We zien namelijk dat Jezus zijn leerlingen wel waarschuwt voor vijanden, want ze zullen zeker wolven tegenkomen. Maar de wereld waar ze naar toe gestuurd worden, wordt niet afgeschilderd als een vijand. En de leerlingen worden ook niet geïnstrueerd om de mensen als vijanden te behandelen. Ook de wolven niet. Ze moeten zich alleen niet laten verrassen en van hun stuk laten brengen door de wolven, die zich als vijanden gedragen.
Kortom, de leerlingen mogen nu gaan doen, wat Jezus tot nu toe zelf gedaan heeft. Hij geeft het stokje door en bereid ze voor op hun taak als hij er niet meer is. De discipelen gaan goed voorbereid op pad en ze weten wat ze kunnen verwachten. Het is een opdracht om een mooie boodschap te verkondigen, maar niet zonder risico’s.
Ik wil daarom twee elementen uit de tekst halen die voor mij een ongemakkelijke waarheid zijn en misschien voor u ook wel.
We weten dat er ook nu nog steeds in deze wereld mensen worden vervolgd omdat ze christen zijn. Er is voor ons alle reden om deze mensen waar dat kan te helpen en voor hen te bidden. Maar we kunnen niet voorkomen dat christenen vervolgd worden. Het gaat gewoon door, al 2000 jaar. Dat is een ongemakkelijke waarheid. Waarom doet God daar dan niks aan, kun je je dan afvragen. Ziet hij dat dan niet? We hebben gelezen dat Jezus een vergelijking maakt met de mussen. Hij zegt dan: “Maar er valt er niet één dood neer als jullie Vader het niet wil”. Die zin zou je zomaar op het verkeerde been kunnen zetten. Zo van: als hij het wel wil, dan vallen er dus wel mussen dood neer.
Maar dat staat er niet. Letterlijk staat er in de grondtekst: “En niet één van deze zal op de aarde vallen zonder uw Vader.” Het woordje “wil” staat dus niet in de grondtekst. Er staat, dat het niet buiten God om gaat. Het lijkt mij vanzelfsprekend dat God niet wil, dat er christenen vervolgd worden. Jezus benadrukt dan ook dat wij veel meer waard zijn dan de mussen en dat wij in de Vader geborgen zijn, wat er ook gebeurt. En dat de leerlingen daarom niet bang hoeven te zijn.
Wat hier doorklinkt is zowel de kracht als de zwakheid van God en het aanbod om deel te nemen aan het koninkrijk van God. De mens is niet een marionet van God. God is vrijheid en in het goddelijke woord is vrijheid. De mens is vrij om te doen wat hij wil. Het gaat er om hoe wij die vrijheid gebruiken. Zowel het goede als het kwaad vinden zich een weg in deze wereld. Allebei, nu nog wel, want we leven nog niet in Gods nieuwe wereld.
En dan het tweede element in de tekst dat ik eruit wil lichten. De discipelen zullen eropuit gaan en het koninkrijk van God verkondigen. Maar de één komt wel tot inkeer en geloof en de ander niet. Die ander blijft er bijvoorbeeld onverschillig over en laat het verder koud. En voor sommigen is het een reden om mensen die wel geloven niet serieus te nemen, te minachten, te discrimineren of zelfs te haten. Ook dit is een ongemakkelijke waarheid: dat de één wel wordt aangesproken door het woord en de ander niet. En ook hier zie je de kracht en de zwakheid van het goddelijk woord terug in de reactie van de mensen, als zij het goede nieuws van het Koninkrijk van God horen.
Maar een keus vóór het geloof, moet toch een keus in vrijheid zijn? Anders is het geen keus. En als het geen keus in vrijheid is, dan heeft de relatie met God ook geen enkele waarde. Als je het dan al een relatie kunt noemen. De kracht van een leven in relatie met God is nou juist, dat dit een vrijwillige relatie is. Hoe kan er anders liefde zijn? Liefde kun je toch niet af dwingen?
Het aanbod van God heeft alleen waarde als het in vrijheid wordt aangenomen. En dit laat de mogelijkheid open voor afwijzing. Zo zien we in het verhaal van de verloren zoon, dat de vader zijn zoon niet verhindert om het ouderlijk huis te verlaten en om afscheid te nemen. Hij laat de zoon zijn gang gaan en zijn leven leiden zoals hij dat wil. En als de zoon in zak en as terugkomt is er geen wrok. Integendeel, de vader komt de zoon met open armen tegemoet en richt een feestmaal aan. De liefde van de vader is nooit opgehouden. En de zoon is welkom omdat hij tot het besef is gekomen waar het goede leven te vinden is.
En toch, hoe moet het dan als iemand niet terug keert naar huis? Is dat dan definitief? Ik kom er niet uit. We hebben niet alle antwoorden en we begrijpen niet alles. Wat we wel hebben is ons geloof. Een geloof dat ons duidelijk maakt dat onze God een God is van liefde en overvloed, van vergeving en verzoening, van barmhartigheid en rechtvaardigheid, van vrijheid en van vrede. Een God die ons laat weten dat deze dingen ooit de normaalste zaak van de wereld zullen zijn. Dat is een mooie boodschap. Een boodschap die ook wij net zoals de discipelen mogen voorleven en uitdelen.
Amen.
Trouwe God,
wij danken u omdat wij weten
van uw goede zorg voor ons
en omdat wij soms ook daadwerkelijk
iets van die goede zorg
in ons leven mogen ervaren.
Zorg die wij zo nodig hebben, vooral als we tegenwind ervaren.
Als we te maken krijgen met gezondheidsproblemen
of met verlies van werk en inkomen.
Als we te maken krijgen met relatieproblemen in de familie
of met vrienden of collega’s.
Als we te maken krijgen met overlijden van mensen die ons dierbaar zijn.
Wij danken u dat wij dan troost mogen vinden in de gedachte
dat U ons ziet, dat U ervan weet en dat U ons hoort.
Wij danken u dat wij dan troost mogen vinden
in de wetenschap dat het niet altijd zo zal zijn
en dat wij mogen uitzien naar de komst van uw koninkrijk.
Barmhartige God,
Wij willen vandaag speciaal bidden voor allen die op de vlucht zijn.
Voor alle mensen, die geen andere andere uitweg zien
dan om huis en haard en alles wat ze hebben achter te laten
en op zoek te gaan naar veiligheid, vrede en toekomst.
Wij bidden voor al die mensen
die onbeschermd, weerloos en machteloos
afhankelijk zijn van de goede wil van anderen.
Wij bidden voor al die mensen
die op hun reis naar een veilig land
bloot staan aan allerlei gevaren.
Die als schapen zijn overgeleverd aan wolven
die het als een kans zien om van hen te profiteren.
Mensen die in grote aantallen in veel te kleine kampen
moeten zien te overleven.
Mensen die jaren moeten wachten
om te horen of ze welkom zijn of niet
en in de tussentijd niet verder kunnen met hun leven.
Heer voor al die mensen bidden wij U,
wees bij hen Heer, ontferm U,
sluit hen in uw armen
wees voor hen de veilige haven
wees voor hen het warme thuis
wees voor hen de gids op hun reis
wees voor hen de rots van vertrouwen.
Amen.
Digitale collecte
U kunt digitaal een collecte overmaken op bankrekeningnr. NL96RABO03073123727, onder vermelding van “collecte”.
Er is één collecte, deze zal naar verhouding van de in 2017 en 2018 ontvangen collectes voor diaconie en kerkvoogdij naar beide worden verdeeld. Vast heel veel dank.
NB: bij een digitale collecte is het niet mogelijk collectebonnen te gebruiken.
Categories: Geen categorie
Dank jullie wel voor de mooie rustige bemoediging!! Nelly.